fot.Shutterstock
Dawniej glazurnicy przyklejali płytki na cement i wapno zmieszane z wodą. Proporcje zaprawy robione były „na oko”, w efekcie zdarzało się, że płytki osuwały się ze ścian. W latach 90. ubiegłego wieku przestarzałą technologię wyparły gotowe i prostsze w użyciu uniwersalne zaprawy klejące. Dziś uniwersalność zastąpiła specjalizacja. Nowoczesne, różnorodne okładziny, takie jak gres, granit, piaskowiec, marmur czy szkło, o odmiennych, ale ściśle określonych parametrach, wymagają stosowania specjalistycznych klejów przeznaczonych konkretnym ich rodzajom.
Wiedza z opakowania
Na każdym worku kleju w widocznym miejscu znajduje się informacja o rodzaju zaprawy, jej właściwościach i zastosowaniu. Z reguły informacja ta ma charakter kodu literowo-cyfrowego, zgodnego z normą PN-EN 12004:2002. Kombinacja liter i cyfr zrozumiała jest przede wszystkim dla fachowców, dlatego warto zajrzeć dodatkowo do karty technicznej wyrobu, znajdującej się na stronie internetowej producenta. Można z niej się dowiedzieć m.in. o cechach zaprawy, takich jak elastyczność czy przyczepność, do przyklejania jakiego rodzaju płytek się nadaje, a także o przygotowaniu podłoża, sposobie nakładania na nie kleju i wydajności zaprawy. Wybór kleju zależy od miejsca przyklejenia okładziny - wewnątrz lub na zewnątrz, na podłodze czy na ścianie - od cech podłoża: jego równości, stabilności, chłonności i przyczepności, oraz od stopnia nasiąkliwości i wielkości płytek.
fot.shutterstock
Popularny gres
Płytki z gresu, a także z granitu, doskonale nadają się w miejscach narażonych na działanie wody czy wilgoci. Mają wysoką wytrzymałość, są mrozoodporne, odporne także na czynniki chemiczne, zmiany temperatury, zarysowanie i ścieranie. Sprawdzają się w miejscach o dużym natężeniu ruchu. Ze względu na niską nasiąkliwość, zaprawy użyte do przyklejenia tego typu płytek powinny charakteryzować się zwiększoną przyczepnością i dłuższym czasem zwilżania (wg normy oznaczenie C2). Przykładem klejów z tej grupy jest seria firmy Atlas o nazwie PROgres. W swoim składzie zawierają one większą ilość żywic proszkowych odpowiedzialnych za elastyczność oraz wstępną przyczepność zaprawy, a także inne składniki pozwalające dłuższy czas zwilżać powierzchnię klejonej płytki. W przypadku klejenia podłogowych okładzin wielkoformatowych na zewnątrz, szczególnie ważną własnością kleju jest jego samorozpływność. Umożliwia ona całkowite wypełnienie przestrzeni między płytką podłogową a podłożem, co zapobiega gromadzeniu się w nich pary wodnej, a w efekcie pękaniu okładziny. Ze względu na grubość warstwy, od 4 do 20 mm, klej jednocześnie wyrównuje podłoże i przykleja płytki.
fot.Shutterstock
Kamień bez przebarwień
Do mocowania okładzin nasiąkliwych z materiałów naturalnych, takich jak marmury, piaskowce, trawertyny, a także ceramika szklana i polerowane gresy, w których podczas szlifowania „otwarto” mikropory, służą specjalne kleje. Są one produkowane na bazie białego cementu, dzięki temu nie przebarwiają płytki, co mogłoby wystąpić, gdyby zastosowano zwykłe kleje z szarym cementem. Ze względu na ciężar właściwy płytki, są to kleje wysokoplastyczne, ze zmniejszonym spływem z powierzchni ściany (klasa C2 TE). Tego typu produktem jest Atlas Plus Biały. Optymalny dobór konsystencji i grubości warstwy eliminuje spływ kleju, co pozwala na rozpoczęcie prac od góry ściany i uniknięcie docinania płytek w tak eksponowanym miejscu.
Superszybko
W sytuacjach, gdy wymagany jest szybki czas wykonania prac, np. w pomieszczeniach użyteczności publicznej, niezbędne jest zastosowanie klejów szybkosprawnych. Ich użycie pozwala na chodzenie po okładzinie ceramicznej już po kilku godzinach od jej ułożenia (w przypadku zwykłej zaprawy 24 - 48 godzin). Takie przyspieszenie związane jest bezpośrednio z krótkim czasem początkowym. Rozrobioną zaprawę trzeba wykorzystać w czasie nie dłuższym niż 30 - 45 minut, a na skorygowanie ułożenia płytki jest tylko 10 minut. Tego typu kleje znajdują zastosowanie także w trudniejszych warunkach atmosferycznych. Szybkosprawność zaprawy oznaczana jest, obok innych znaków, symbolem „F”. Do tego typu klejów należą Atlas Mig oraz PROgres Express. Dają one możliwość użytkowania powierzchni już po 4 godzinach.
Do zadań specjalnych
Cementowe zaprawy klejące nie znajdują zastosowania na tzw. podłożach trudnych. Zalicza się do nich starą glazurę, gdy chcemy przykleić płytkę na płytkę, podłoża odkształcalne z płyt gipsowo-kartonowych i drewnopochodnych lub płytki PVC. Wówczas należy zastosować kleje dyspersyjne (symbol „D”). Dzięki zawartości spoiw polimerowych mają bardzo dużą wytrzymałość na zginanie. Są produkowane jako pasta, gotowa do natychmiastowego użycia. Ze względu na niewielkie opakowania – wiaderka, sprawdzają się przy drobnych naprawach, np. wymianie kilku pękniętych płytek lub zamocowaniu płytek na parapecie, albo blacie kuchennym. Kleje dyspersyjne mają słabą odporność na duże różnice temperatur i z tego względu stosowane są tylko wewnątrz pomieszczeń.
Kleje reaktywne (klasyfikowane zwykle jako „R1”) należą do najdroższych klejów. Jedno- lub dwuskładnikowe, po zmieszaniu mają wysoką elastyczność kompensującą naprężenia. Stosuje się je m.in. na podłożach metalowych, na płytkach ceramicznych, wykładzinach PVC. W odróżnieniu od wodoodpornych klejów cementowych i dyspersyjnych, są całkowicie wodoszczelne.
ZDANIEM EKSPERTA
Tomasz Wojtynek, GRUPA ATLAS
Test się przyda
Zaprawę do klejenia okładzin ceramicznych trzeba przygotować zgodnie z instrukcją podaną przez producenta. Nie można nic dodawać na własną rękę, ponieważ może to w istotny sposób zmienić jej właściwości. W przypadku stosowania uniwersalnego kleju na trudne podłoża, można do niego dodać emulsję elastyczną. Producenci dopuszczają taką możliwość, jednak lepszym rozwiązaniem jest użycie kleju elastycznego, oznaczonego np. symbolem C2E. Jeżeli nie mamy pewności co do zastosowania danego kleju, przed ułożeniem całej okładziny należy przykleić pojedyncze płytki i po kilku dniach spróbować je oderwać. Próba wypadnie pozytywnie, jeżeli zerwanie nastąpi w warstwie kleju. W przypadku gdy cały klej odejdzie wraz z płytką, albo zostanie na ścianie lub podłodze, prawdopodobnie trzeba lepiej przygotować podłoże lub zastosować inną zaprawę.
Norma klejowa
Każdy producent chemii budowlanej ma obowiązek umieścić na opakowaniu zaprawy klejącej jej charakterystykę, zgodną z normą PN-EN 12004:2002. Jest to oznaczenie typu i klasy kleju, wyrażone przy pomocy kodu literowo-cyfrowego. Norma określa trzy typy klejów: cementowe (C), dyspersyjne (D) i reaktywne (R). Klasa informuje o stopniu przyczepności zaprawy. I tak, kleje zwykłe, normalnie wiążące, oznaczone są cyfrą 1, kleje o podwyższonej przyczepności, cyfrą 2. Litery E, F lub T oznaczają własności użytkowe, odpowiednio: klej ma wydłużony czas otwarty (od momentu nałożenia zaprawy na podłoże do chwili, kiedy możliwe jest jeszcze przyklejenie płytki), jest szybkowiążący albo o obniżonym spływie. Symbol S1 oznacza dodatkowe spełnienie normy na odkształcenie.
