Baseny kąpielowe są w Polsce obecnie dość powszechnym elementem budowlanym. Powstaje nadal wiele obiektów publicznych np. baseny miejskie, gminne, przyszkolne czy też hotelowe, ostatnio bardziej rekreacyjno-lecznicze zasilane wodami termalnymi i/lub solankowymi. Powstaje wiele ośrodków leczniczo-rehabilitacyjnych (SPA), gdzie stosowane są specjalistyczne kąpiele zdrowotne, np. w żurawinie itp. Powstaje także wiele posiadłości prywatnych, w których także są wykonywane baseny. Technologie stosowane do uszczelnienia i wykończenia basenów stosowane są w Polsce z powodzeniem od kilkunastu lat. W tym czasie zarówno projektanci jak i wykonawcy opanowali arkana szczegółów technologii basenowej. W tym artykule przedstawimy szczególny przypadek, w którym do wewnątrz wylanej już niecki basenowej, przesączała się woda gruntowa. Tego typu problemy zdarzają się w przypadku posadowienia niecki bezpośrednio na gruncie traktując jej dno, jako płytę fundamentową. Duże baseny posadawia się z wielu względów na słupach żelbetowych i stopach fundamentowych, stąd przy braku szczelności hydroizolacji, woda gruntowa nie może wnikać do niecki, a tylko do znajdującego się pod nią pomieszczenia tzw. podbasenia.
W opisywanym, prywatnym obiekcie basenowym wystąpiły niekorzystne warunki gruntowo-wodne. Budynek, bowiem jest posadowiony na starych rozlewiskach Wisły. Z tego powodu są to trudne warunki gruntowe z dość wysokim, ustabilizowanym poziomem wód. Wykonane prace hydroizolacyjne pod płytą basenu oraz ścian basenu nie były wykonane poprawnie lub użyto niewłaściwych materiałów. Na dnie wylanego, żelbetowego basenu (beton wodoszczelny B30 W8), a szczególnie na połączeniu ścian z płytą denną, pojawiły się miejsca intensywnych zawilgoceń łącznie z wyciekami wody. Ze względu na sposób posadowienia (płyta na gruncie) oraz zastosowanie materiału hydroizolacyjnego (wstęgowy) pod płytą denną, naprawienie błędów było bardzo trudne i praktycznie niemożliwe do skutecznego naprawienia. Z powodu napływu do niecki wilgoci z gruntu, zdecydowano się zastosować renomowany i sprawdzony na kilkuset basenach, system uszczelnienia i wykończenia basenu firmy Sopro Polska. Poprzednie próby mniej sprawdzonych rozwiązań doprowadzały do usuwania już wykonanych etapów prac. Kierownictwo budowy zwrócono się do Działu Doradztwa Technicznego firmy Sopro Polska, z prośbą o ocenę stanu technicznego i opracowanie technologii na ten obiekt. Na tej podstawie były prowadzone dalsze prace budowlane i wykończeniowe basenu.
Warstwa odcinająca
Podłoże betonowe zostało oczyszczone przez szlifowanie, a następnie umyte pod wysokim ciśnieniem. Po obeschnięciu betonu, przystąpiono do wykonania warstwy tzw. odcinającej. Wykonuje się ją ze specjalnej żywicy Sopro ESG 868 bezpośrednio na betonie w dwóch cyklach. Pierwsza warstwa ma za zadanie spenetrować beton i wypełnić pory, druga wytwarza powłokę odcinającą, którą (świeżą) obsypujemy suchym, ostrym piaskiem kwarcowym Sopro QS 511
fot. Sopro
Uzyskujemy szorstką powierzchnię, która jest idealna do nakładania kolejnych warstw.
Profilowanie niecki
Kolejnym etapem jest wykonanie profilowania i wyrównywania powierzchni ścian i dna basenu. Ze względu na sposób posadowienia i nieszczelności wykonanej hydroizolacji niecki basenowej (zabezpieczającej przed wnikaniem wody gruntowej do basenu), wykonano profilowanie ścian systemem zapraw modyfikowanych polimerami na bazie cementu (PCC) Sopro Repadur. Ze względu na rodzaj wybranej okładziny – mozaika szklana – konieczne jest dokładne wyprofilowanie powierzchni, ponieważ przy takiej okładzinie nie ma możliwości korekty nierówności podłoża w zaprawie klejowej. Z tego powodu wygładzono powierzchnię systemową szpachlówką Sopro Repadur 5. Uzyskano w ten sposób idealnie gładką, równą powierzchnię o wysokiej nośności powierzchni i przyczepności do podłoża powyżej 1, 5 MPa.
fot. Sopro
Na dnie niecki, ze względu na konieczne wypłycenie basenu o ok. 6 cm, zastosowano grubowarstwową zaprawę jastrychową wysokowytrzymałą, szybko dojrzewającą, ulepszoną tworzywem sztucznym Sopro Rapidur M5 (na zaprawie sczepnej). Ze względu na konsystencję jastrychową tzw. „wilgotnej ziemi”, możliwe było wykonanie zatarcia powierzchni w sposób mechaniczny zachowując dokładność wyprofilowania dna takie, jak stawiane są dla tynków (wymagane także dla mozaiki).
fot. Sopro
Trudnym i bardzo czasochłonnym elementem do wyprofilowania (z dokładnością pod mozaikę) były schody wejściowe. Dzięki plastyczności oraz łatwości profilowania i obróbki mas szpachlowych Sopro, udało się to wykonać w szybki i dokładny sposób.
fot. Sopro
Podczas profilowania niecki, wykonano „bruzdy” wokół przejść instalacyjnych, czyli dysz, reflektorów, skimmera o głębokości 30 i szerokości 50 (ściana) lub 80 (dno) [mm]. Te miejsca ukształtowano w celu wykonania w nich tzw. korków żywicznych, czyli trwale wodoszczelnego połączenia elementów instalacji z uszczelnieniem podpłytkowym. Jest to trwale odporny na wnikanie wody i odrywanie element zapewniający szczelność na styku z elementami instalacji. Korki żywiczne wykonuje się z masy epoksydowej Sopro DBE 500.
fot. Sopro
Uszczelnienie basenu
Inwestor na tym etapie budowy nie zdecydował jeszcze o rodzaju wody basenowej. Ze względu na rozważaną możliwość zastosowania w basenie wody solankowej, zdecydowano się na wykonanie uszczelnienia poliuretanowego Sopro PU-FD, trwale odpornego na działanie różnych czynników chemicznych w tym różnych rodzajów soli. Ze względu na wymagania żywic odnośnie wilgotności podłoży (max. 4% wilgotności resztkowej podłoży cementowych), wykonano pomiary stanu zawilgocenia. Wyniki potwierdziły gotowość (średnia wartość pomiaru to 2, 5%) do nakładania żywic epoksydowych i poliuretanowych. Wykonano gruntowanie ścian i podłóg preparatem epoksydowym Sopro EPG 522 z obsypką piaskiem kwarcowym Sopro QS 511. Po 24 godzinach można było przystąpić do kolejnych prac uszczelniających. Wklejono taśmy uszczelniające Sopro FDB 524 w naroża (ze względu na jej rozciągliwość uszczelnia się nią także dylatacje w kształcie elips i półkoli – kształty często spotykane w basenach rekreacyjnych wynikające z ich kształtu), a następnie nakładano uszczelnienie Sopro PU-FD. Drugą warstwę powłoki Sopro PU-FD w celu poprawienia przyczepności powierzchni, obsypano piaskiem kwarcowym Sopro QS 511.
fot. Sopro
Klejenie i fugowanie mozaiki szklanej
Inwestor zdecydował się na wyłożenie niecki basenu mozaiką szklaną. Należy pamiętać, iż mozaika szklana jest najtrudniejszą i najbardziej wymagającą okładziną basenową pod względem przyczepności. Szkło nie ma porów, do których mogą „zahaczyć się” zaprawy cementowe. Z tego powodu w tak odpowiedzialnym i obciążonym miejscu konieczne jest klejenie takiej trudnej okładziny za pomocą klejów epoksydowych. Uzyskuje się wówczas wysokie przyczepności mozaiki, odporne na odrywanie powodowane przez ruch wody i zawirowania (powstaje wówczas, czyli efekt ssania okładziny). Ze względu na wybraną, transparentną mozaikę szklaną, konieczne było ze względów estetycznych, klejenie jej na biały klej epoksydowy Sopro FEP.
fot. Sopro
Jest to produkt epoksydowy, który spełnia normę klejową PN-EN 12004 w klasie klejów na bazie żywic reaktywnych R2T oraz normę na fugi PN-EN 13888 w klasie RG. Zaprawa Sopro FEP charakteryzuje się wysoką odpornością na obciążenia chemiczne w tym sole stosowane w basenach solankowych.
W basenach kąpielowych, szczególnie rekreacyjnych, obecnie najczęściej wybieraną okładziną jest mozaika szklana. Wynika to z praktycznie nieskończonych możliwości uzyskania indywidualnych efektów niespotykanych w innych przypadkach. Dodatkowy atut w postaci możliwości obkładania figur czy też elementów wyprofilowań jak siedziska, leżanki, czy elementów dekoracyjnych takich, jak strumyki itp., powoduje jej rosnącą popularność i szerokie zastosowania.
fot. Sopro
Mozaika szklana umożliwia realizację inspiracji architektów. Powyżej opisana realizacja pokazuje codzienność życia budowlanego. Praktyka budowlana musi sięgać coraz częściej po specjalistów z różnych, często wąskich branż budowlanych. Dzięki dość nowym, a jednocześnie sprawdzonym rozwiązaniom, można w prosty sposób rozwiązać problem na budowie. Niestety, często te „domorosłe” rozwiązania są nadal stosowane, ale ich trwałość nie trwa długo. Naprawa jest już wówczas bardzo droga i uciążliwa.
